Tiroit bezi ya da tiroit, boyunda yer alan iki lob ve bunları birleştiren ince bir zardan oluşan endokrin bir bezdir. Şekli kelebeği andırır. Adem elması olarak adlandırdığımız bölgenin hemen altında konumlanmıştır. Tiroit bezinin her iki tarafında ikişer olmak üzere dört adet paratiroit bezi bulunmaktadır. İlk defa 1664 yılında Geoffery Websterson, mikroskopta tiroit bezinin hücresel yapısını incelemiştir. Yapısında foliküler hücreler,foliküller ve parafoliküler hücreler vardır.
Genelde sağlıklı bir insanda ağırlığı yaklaşık 25 gramdır. Kadınlarda daha büyüktür ve gebelik sırasında boyutu daha da artar. Tiroit bezinden üç çeşit hormon salgılanır: Bunlardan ikisi tiroit hormonu olan T3 (triiyodotironin) ve T4 (tiroksin) ve bir peptit hormonu olan kalsitonindir.
Tiroit Hormonları
Tiroit hormonları, aşağıdakiler de dahil olmak üzere hayati vücut fonksiyonlarını düzenlemektedir;
- Nefes alıp-verme
- Kalp atış hızı
- Merkezi ve periferik sinir sistemleri
- Vücut ağırlığı
- Kas gücü
- Adet döngüleri
- Vücut ısısı
- Kolesterol seviyeleri
Tiroit Hormonu Etkileri
Tiroit hormonu, kan basıncını, kalp atış hızını, sindirim ve üreme olaylarının düzeninden sorumludur. Kandaki miktarının olağandışı olması ciddi problemlere neden olabilir. Metabolizmayı düzenleyerek neredeyse bütün vücut dokularını etkiler. Bağırsak hareketlerini, emilimi ve hatta iştahı bile etkiler. Tiroit hormonu ayrıca yağların parçalanmasını arttırır. Kalp atış hızını, mitokondri faaliyetlerini, oksijen alınımını arttırarak kan akışını ve vücut sıcaklığını arttırır.
Tiroit hormonu ayrıca gelişim üzerinde büyük etkiye sahiptir. Ergenlik döneminde ve gençlerde büyümeyi sağlar. T3 ve T4 beynin gelişiminde, özellikle fetüsün ve bebeklerin beyin gelişiminde etkilidir. Tiroit hormonu cinsel işlevi, menstural döngüyü, uykuyu, düşünce hızını ve odaklanmayı da etkiler.
Tiroit bezinin salgıladığı bir diğer tiroit hormonu olan kalsitonin, kandaki kalsiyum seviyesini düzenler. Kanda kalsiyum arttığı zaman parafoliküler hücrelerden kalsitonin salgılanır, bu hormon da kemiği parçalayarak kalsiyum salınımını sağlayan osteoklastların aktivitesini engeller.
Başlıklar:
kalsitonin,
t3,
t4,
tiroit,
tiroit bezi